Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Brynowie upamiętnia "Dziewięciu z Wujka" [Zdjęcia]

Mateusz Terech
28.07.2024w Katowicach

W naszym cyklu przyglądamy się dziś kościołowi pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach Brynowie. Historia tej świątyni, choć nie tak długa, jak neogotyckich kościołów z innych części Katowic, jest bogata i ciekawa. Wiąże się bowiem z tragicznymi wydarzeniami z pobliskiej kopalni „Wujek” z grudnia 1981 roku.

kościół podwyższenia krzyża katowice

Kościół w Katowicach-Brynowie. Wyjątkowy pomnik "Dziewięciu z Wujka"

Większość Polaków doskonale zna historię z grudnia 1981 roku, jaka wydarzyła się w okolicach katowickiej kopalni „Wujek”. Brutalna pacyfikacja protestu zakończyła się śmiercią 9 górników, po tym, jak funkcjonariusze ZOMO oddali do nich strzały.

Historia „Dziewięciu z Wujka” stała się symbolem walki z systemem komunistycznym nawet za cenę życia. Ich bezkompromisowa postawa została upamiętniona nie tylko pomnikiem przed kopalnią „Wujek”, ale także m.in w powstałym przy niej Śląskim Centrum Wolności i Solidarności. O tych wydarzeniach powstawały filmy dokumentalne i fabularne, a młodzież szkolna uczy się o nich z podręczników do historii.

Z tragiczną historią z 1981 roku wiąże się także powstanie w Katowicach jednego z kościołów. To kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Brynowie.

16 grudnia 1981 roku po tragicznych wydarzeniach związanych z wprowadzeniem w Polsce stanu wojennego, na miejscu tragedii wzniesiono drewniany krzyż, który stał się symbolicznym zaczątkiem parafii. Ówczesny biskup ordynariusz katowicki Herbert Bednorz wystąpił z inicjatywą wybudowania kościoła-pomnika tragicznie zmarłych górników, na co uzyskał zgodę ówczesnego wojewody katowickiego gen. Romana Paszkowskiego. Drewniany krzyż przy kopalni "Wujek" zainspirował budowę nowego kościoła oraz równolegle z nim tworzenie nowej wspólnoty parafialnej. 3 grudnia 1982 r. biskup poświęcił tymczasową, barakową kaplicę przy ul. Pięknej pw. Matki Boskiej Bolesnej, zaś 1 maja 1983 erygował nowa parafię pw. Podwyższenia Krzyża Św. w Katowicach-Brynowie. czytamy w historii parafii z Brynowa

Kamień węgielny pod budowę nowej świątyni wmurowano w piątą rocznicę krwawej pacyfikacji na „Wujku”. Kościół poświęcono za kolejne 5 lat – już w nowej rzeczywistości, po obaleniu w Polsce komunizmu. Nadal jednak pamiętano tu o poległych dekadę wcześniej górnikach – zresztą pamięć o nich jest w tym miejscu szczególnie żywa po dziś dzień. W Mszach św. w tym kościele uczestniczyli m.in. prezydent RP Lech Wałęsa, prezydent RP Lech Kaczyński czy premier RP Jerzy Buzek.

Projektantami kościoła są architekci: Jerzy Kubica, Jacek Machnikowski oraz konstruktor Bronisław Sadowski z Katowic. Skromny wystrój wnętrza sprawia, że uwaga wiernych koncertuje się na dużym krzyżu umieszczonym w centralnej części prezbiterium. Znajdziemy tu także stacje Drogi Krzyżowej autorstwa artysty malarza Witolda Pałki. 17 obrazów przedstawiających mękę Pańską oraz Zmartwychwstanie nawiązuje do dziewięciu zamordowanych górników z kopalni "Wujek". Od oo. Bonifratrów z Bogucic zakupiono zabytkowe ok. 150-letnie organy, których renowacji podjął się stolarz Stanisław Tomanek oraz organomistrz z Tyńca Józef Mamel. Organy te umieszczono w kaplicy MB Bolesnej.

Zobaczcie, jak obecnie wygląda kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Brynowie.

35 zdjęć

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach-Brynowie

 

Zobacz także

Architektura w Katowicach: Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej. Na świątynię w roku 1945 spadła bomba lotnicza
Architektura w Katowicach: Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej. Na świątynię w roku 1945 spadła bomba lotnicza
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej. Na świątynię w roku 1945 spadła bomba lotnicza

Architektura w Katowicach: Odwiedzamy kościół na Osiedlu Odrodzenia w Katowicach-Piotrowicach [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Odwiedzamy kościół na Osiedlu Odrodzenia w Katowicach-Piotrowicach [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Odwiedzamy kościół na Osiedlu Odrodzenia w Katowicach-Piotrowicach [Zdjęcia]

40. rocznica śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. W Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach odbędzie się wyjątkowy wieczór wspomnień
40. rocznica śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. W Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach odbędzie się wyjątkowy wieczór wspomnień
w Katowicach

40. rocznica śmierci ks. Jerzego Popiełuszki. W Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach odbędzie się wyjątkowy wieczór wspomnień

Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce
Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół w Szopienicach ma ponad 120 lat [Galeria zdjęć]
Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół w Szopienicach ma ponad 120 lat [Galeria zdjęć]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół w Szopienicach ma ponad 120 lat [Galeria zdjęć]

Architektura w Katowicach: Kościół w Kostuchnie po blisko 50 latach zastąpił tymczasowy barak [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Kościół w Kostuchnie po blisko 50 latach zastąpił tymczasowy barak [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół w Kostuchnie po blisko 50 latach zastąpił tymczasowy barak [Zdjęcia]

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]

"Ginąc w tym miejscu oddali życie za całą Polskę". 42. rocznica pacyfikacji strajku na kopalni "Wujek" w Katowicach [Wideo i zdjęcia]
"Ginąc w tym miejscu oddali życie za całą Polskę". 42. rocznica pacyfikacji strajku na kopalni "Wujek" w Katowicach [Wideo i zdjęcia]
w Katowicach

"Ginąc w tym miejscu oddali życie za całą Polskę". 42. rocznica pacyfikacji strajku na kopalni "Wujek" w Katowicach [Wideo i zdjęcia]

Pacyfikacja kopalni Wujek w Katowicach i 41. rocznica tragedii. Zobaczcie historyczne zdjęcia
Pacyfikacja kopalni Wujek w Katowicach i 41. rocznica tragedii. Zobaczcie historyczne zdjęcia
w Katowicach

Pacyfikacja kopalni Wujek w Katowicach i 41. rocznica tragedii. Zobaczcie historyczne zdjęcia

"Dla mnie ks. Jan Macha będzie zawsze Hanikiem". Pierwszy beatyfikowany w katowickiej archikatedrze upamiętniony w Brynowie
"Dla mnie ks. Jan Macha będzie zawsze Hanikiem". Pierwszy beatyfikowany w katowickiej archikatedrze upamiętniony w Brynowie
w Katowicach

"Dla mnie ks. Jan Macha będzie zawsze Hanikiem". Pierwszy beatyfikowany w katowickiej archikatedrze upamiętniony w Brynowie

do góry