Tak powstawała siedziba NOSPR w Katowicach [Archiwalne zdjęcia]
Od jesieni 2014 roku NOSPR prowadzi działalność w nowej siedzibie przy placu Wojciecha Kilara w Katowicach. Znajdują się tam dwie sale koncertowe: wielka na 1800 miejsc oraz kameralna dla 300 osób. Gmach powstał na terenach poprzemysłowych, należących dawniej do Kopalni Węgla Kamiennego "Katowice". Tak wyglądała budowa nowej siedziby NOSPR.
Budowa siedziby NOSPR w Katowicach
Kilka dekad temu w miejscu dzisiejszego NOSPR-u w Strefie Kultury znajdowała się Kopalnia Węgla Kamiennego "Katowice". Z terenu pokopalnianego wyrosła jedna z najznakomitszych sal koncertowych świata. To już 10 lat od otwarcia siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Uroczysty koncert otwarcia odbył się 1 października 2014 roku.
Od lat 80. XX w. do 2014 r. siedziba orkiestry symfonicznej mieściła się w Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek, przy placu Sejmu Śląskiego 2. Od 1 października 2014 roku NOSPR mieści w nowym budynku przy placu Wojciecha Kilara.
Tak powstawała siedziba NOSPR:
Siedzibę NOSPR zaprojektowało studio Tomasza Koniora. W ponad 400 pomieszczeniach rozlokowano biura, garderoby, sale prób, studia nagraniowe, restaurację i przestrzeń rekreacji. Wnętrze NOSPR to harmonia materiałów: betonu, marmuru i drewna. Teren wokół siedziby wypełnia letni amfiteatr oraz zaprojektowany bez nuty improwizacji zielony labirynt z grabu. Taki gatunek drzew doradził bowiem projektantom sam Krzysztof Penderecki, zapalony dendrolog.
Serce budynku to monumentalna bryła z barwionego betonu kryjąca salę koncertową na 1800 miejsc. Widownia otacza scenę ze wszystkich stron, skracając dystans między muzykami a publicznością. Nad akustyką sali NOSPR czuwał mistrz w swoim fachu - Yasuhisa Toyota z Nagata Acoustics, mający w portfolio realizacje dla najlepszych sal koncertowych świata. Doskonała akustyka pozwala wychwycić każdą nutę płynącą ze sceny i każdy szelest z widowni.
Wystawa i spotkanie z okazji jubileuszu 10-lecia NOSPR
Z okazji jubileuszu 10-lecia NOSPR, odbędzie się spotkanie (6 października o godzinie 20:00 w siedzibie NOSPR) z bohaterami wszystkich tych fascynujących opowieści – Joanną Wnuk-Nazarową, byłą dyrektorką NOSPR, Tomaszem Koniorem, architektem budynku oraz Piotrem Uszokiem, prezydentem Katowic w czasach powstawania sali NOSPR. Czekają nas opowieści, które oczarują nie tylko miłośników historii.
Spotkanie poprowadzi Ewa Niewiadomska. Wstęp jest darmowy.
Ponadto można zobaczyć wystawę z okazji jubileuszu 10-lecia siedziby NOSPR w Strefie Kultury. "Jak powstawał NOSPR / Architektura w procesie tworzenia 2008–2014" to instalacja prezentująca rysunki, fotografie, cytaty i projekty z okresu budowy siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia.
Wystawa wraca do początków. Źródłem jest książka Dotknąć Muzyki wydana w 2015 roku pod redakcją Marcina Szczeliny i Tomasza Malkowskiego przy współpracy redakcyjnej Ewy Niewiadomskiej. Pomysłodawcą książki był Tomasz Konior, główny architekt tego miejsca.
Wystawę będzie można oglądać we foyer NOSPR od 4 października godz. 19:00 do 3 listopada 2024 r. Wstęp wolny.
Zielony labirynt przy NOSPR z lotu ptaka. Robi wrażenie. To ulice Wielkich Katowic z 1926 roku
NOSPR z długą tradycją
NOSPR jest zespołem z wieloletnią tradycją, powstał już w 1935 roku w Warszawie, jako Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia. Utworzył ją i prowadził do wybuchu II wojny światowej Grzegorz Fitelberg. W marcu 1945 roku orkiestra została reaktywowana w Katowicach przez Witolda Rowickiego. Dwa lata później dyrekcję artystyczną objął ponownie Fitelberg, a zespół przyjął nazwę Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia. Po jego śmierci, w 1953 roku, orkiestrą kierowali między innymi:
- Jan Krenz,
- Bohdan Wodiczko,
- Kazimierz Kord,
- Jerzy Maksymiuk,
- Jacek Kaspszyk,
- Antoni Wit.
W 2000 roku dyrektorem naczelnym i programowym NOSPR została Joanna Wnuk-Nazarowa.
W 1999 roku orkiestra, w uznaniu zasług otrzymała tytuł "Narodowa". Od stycznia 2006 jest narodową instytucją kultury, współfinansowaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polskie Radio i miasto Katowice. Wcześniej stanowiła oddział Polskiego Radia. NOSPR pełni w świecie rolę ambasadora kultury polskiej. Zespół koncertował w całej Europie, między innymi w Brukseli na festiwalu Europalia, w Wiedniu na otwarciu Roku Polskiego w Austrii, czy w Rzymie, podczas obchodów 70. rocznicy urodzin kompozytora Henryka Mikołaja Góreckiego. Orkiestra występowała też w Japonii, Chinach, w krajach Zatoki Perskiej, Australii, w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i krajach Ameryki Południowej.
Z orkiestrą radiową współpracowało wielu znakomitych dyrygentów i solistów, jak: Maurizio Pollini, Krystian Zimerman, Martha Argerich, Placido Domingo, Mścisław Rostropowicz, Artur Rubinstein, Stanisław Skrowaczewski, Kurt Masur, Garrick Ohlsson. Zespół prezentowal pierwsze wykonania dzieł Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Krzysztofa Pendereckiego. Na przestrzeni lat NOSPR zrealizowała liczne nagrania archiwalne dla Polskiego Radia, a także ponad 200 płyt dla takich wytwórni, jak Decca, EMI, Philips i Naxos. W ostatnich latach Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia podjęła wiele inicjatyw, które zostały pozytywnie przyjęte przez słuchaczy i krytykę, w tym Maraton twórczości Góreckiego, Pociąg do muzyki Kilara, Muzyczna podróż morska czy Festiwal "Górecki*Penderecki". Orkiestra organizuje też Festiwal Prawykonań Polska Muzyka Najnowsza.
Od jesieni 2014 roku NOSPR prowadzi działalność w nowej siedzibie przy placu Wojciecha Kilara w Katowicach. Projekt, autorstwa Tomasza Koniora z zespołem, został wyłoniony w międzynarodowym konkursie architektonicznym.
Przypomnijmy, w roku 2018 stanowisko dyrektora generalnego NOSPR objęła Ewa Bogusz-Moore, a w 2023 roku stanowisko dyrektor artystycznej i pierwszej dyrygentki NOSPR objęła Marin Alsop. Ewa Bogusz-Moore w roku 2025 przestanie pełnić rolę dyrektora Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach.Teraz stoi przed nią nowe wyzwanie – zostanie dyrektorem Kölner Philharmonie, czyli Filharmonii Kolońskiej.