Triduum, święconka i Boży Grób. Jak Wielkanoc obchodzi się w kościołach?

Triduum w kościele 

W Wielki Czwartek rozpoczyna się Triduum Paschalne, a więc trzy dni w czasie których wspomina się mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.

Wszystko zaczyna się przed południem w Wielki Czwartek. Wtedy w kościołach katedralnych odbywa się tzw. „Msza Krzyżma Świętego”. Na celebracji gromadzą się wszyscy księża danej diecezji.

W czasie liturgii odnawiają swoje przyrzeczenia kapłańskie. Jednym z kluczowych momentów w czasie tej Mszy jest poświęcenie olejów świętych, używanych później w czasie chrztów, bierzmowania, czy namaszczenia chorych. W liturgii poświęcenie jest wyrażone nietypowym gestem - biskup nie tylko odmawia modlitwę nad olejami, ale także tchnie nad naczyniem, w którym się znajdują.

Wieczorem tego samego dnia, we wszystkich kościołach odprawiana jest natomiast Msza Wieczerzy Pańskiej. W jej czasie wspomina się Ostatnią Wieczerzę, którą Jezus spożył z apostołami. W trakcie liturgii ma miejsce kolejny nietypowy obrzęd - ksiądz odprawiający Mszę obmywa nogi 12 mężczyzn na pamiątkę tego obmycia stóp apostołów przez Jezusa.

Po Mszy, Najświętszy Sakrament przenosi się do miejsca czasowego przechowania, tzw. ciemnicy. To miejsce symbolizuje więzienie, w którym Jezus spędził noc przed skazaniem na śmierć. Wierni mogą modlić się tam do późnych godzin wieczornych w Wielki Czwartek i niemal przez cały dzień w Wielki Piątek.

Wielki Piątek

W Wielki Piątek katolicy nie sprawują Mszy Świętej. W kościołach gromadzą się natomiast na Liturgii Męki Pańskiej. Obrzędy zaczynają się od wymownego momentu, kiedy kapłani leżą w uniżeniu przed ołtarzem. Następnie odczytuje się fragmenty Pisma Świętego dotyczące męki i śmierci Jezusa. Później następuje odsłonięcie krzyża - w kościele wszystkie krzyże zasłania się na 2 tygodnie przed Wielkanocą, a odsłania właśnie w dniu, kiedy wspomina się ukrzyżowanie Jezusa.

Po skończonych ceremoniach Najświętszy Sakrament trafia do symbolicznego Bożego Grobu. Jego dekoracje przybierają różne formy. Boży Grób przygotowuje się już na kilka dni przed Triduum Paschalnym. W symbolicznym grobie monstrancja okryta białym welonem znajduje się aż do wieczora Wielkiej Soboty.

W Wielki Piątek katolików obowiązuje post - a więc wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i spożywanie wyłącznie jednego posiłku do syta.  

Sobota nie tylko ze świenconką 

W Wielką Sobotę nie odbywają się żadne celebracje liturgiczne. Kilka razy w ciągu dnia można uczestniczyć jedynie w krótkim obrzędzie poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny, czyli tzw. święconki. Udział w obrzędzie nie jest obowiązkowy, jednak wierni tłumnie przybywają do kościołów, z bogato ozdobionymi i wypełnionymi wielkanocnymi potrawami koszyczkami. W ciągu całego dnia trwa też adoracja Jezusa złożonego w grobie.

Wielkanoc od wieczora 

W sobotni wieczór rozpoczyna się celebrowanie Niedzieli Wielkanocnej. Po zachodzie słońca w kościołach odprawia się Wigilię Paschalną. W jej trakcie święci się wodę i ogień - liturgia rozpoczyna się przed kościołem, gdzie rozpala się na tę okazję ognisko. Ma miejsce Liturgia Światła, bardzo rozbudowana Liturgia Słowa, Liturgia Chrzcielna, w czasie której odnawia się przyrzeczenia chrzcielne.

W czasie Wigilii Paschalnej śpiewany jest Exultet, czyli Orędzie Wielkanocne, ogłaszające Zmartwychwstanie Jezusa. Wiernym oznajmiają to także kościelne dzwony, które milkną w Wielki Czwartek, by ponownie rozbrzmieć dopiero w sobotni wieczór. Liturgia kończy się uroczystą procesją wokół świątyni.

Świętowanie Zmartwychwstania trwa przez całą Niedzielę Wielkanocną i następujące po niej siedem kolejnych dni. Jest to oktawa Wielkanocy. Obrzędy Triduum Paschalnego kończą się odprawieniem nieszporów w Wielkanoc.