Dzień Ławnika 2024 w Katowicach. Spotkanie sędziów społecznych w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim [Zdjęcia]
Dzień Ławnika to specjalna okazja, by przypomnieć rolę, kompetencje i odpowiedzialność związaną z tą funkcją. Ławnicy są ważnym elementem systemu sprawiedliwości. 14 czerwca ławnicy świętowali Dzień Ławnika w gmachu Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach.
Dzień Ławnika w Katowicach
W Katowicach obchodzono Międzynarodowy Dzień Ławnika. W samo południe, 14 czerwca, rozpoczęła się uroczystość z tej okazji. Ławnicy i zaproszeni goście spotkali się w Sali Sejmiku Śląskiego w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach. To dobry moment, by rozpowszechniać wiedzę o pracy ławników i ich kompetencjach.
Sędziowie Społeczni w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości odgrywają niezwykle ważną rolę. Przyczyniają się do zwiększenia społecznej wrażliwości i nadają prawu bardziej ludzki wymiar. Zawsze wspierają sędziów swoją życiową mądrością i doświadczeniem. podkreśla Jagoda Swaryczewska, Przewodnicząca Rady Ławniczej przy Sądzie Okręgowym w Katowicach
Jesteście kimś wyjątkowym. Wiecie, że pełnicie ważną rolę w systemie sprawiedliwości. My, jako samorząd, doskonale o tym wiemy. Świetnym dowodem na to jest fakt, że spotykacie się dzisiaj w tej sali. Zabiega o to wiele różnych instytucji, organizacji, ale nie każdy tu trafia. To dowód, że marszałek województwa i jego służby dostrzegają i doceniają waszą pracę. zwracał się do ławników sekrearz miasta Katowice, Maciej Stachura
Kim jest ławnik?
Konstytucja RP (w art. 182) przewiduje udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Status ławnika określono natomiast w ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ławnicy w zakresie orzekania są niezawiśli i – jak sędziowie zawodowi – podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami. W odróżnieniu od sędziów, ławnik nie może jednak przewodniczyć rozprawie i naradzie, jak również (w zasadzie) wykonywać czynności poza rozprawą.
Ławnik składa przed prezesem sądu ślubowanie według następującej roty:
Ślubuję uroczyście jako ławnik sądu powszechnego służyć wiernie Rzeczypospolitej Polskiej, stać na straży prawa, obowiązki ławnika wypełniać sumiennie, sprawiedliwość wymierzać zgodnie z przepisami prawa, bezstronnie według mego sumienia, dochować tajemnicy prawnie chronionej, a w postępowaniu kierować się zasadami godności i uczciwości (tak mi dopomóż Bóg).
Tekst roty stanowi swoistą esencję zasad etyki zawodowej, z której wynikają szczególne powinności, takie jak: obowiązek wiernej służby ojczyźnie, strzeżenie prawa, bezstronność, dochowanie tajemnicy czy kierowanie się godnością oraz uczciwością. Złamanie lub naruszenie którejkolwiek z tych zasad skutkowałoby sprzeniewierzeniem się złożonemu ślubowaniu. Szczególna doniosłość ślubowania związana jest z tym, że dopiero po jego złożeniu ławnik może uczestniczyć w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości. Złożenie ślubowania jest więc warunkiem koniecznym pełnienia funkcji ławnika.
Ławnik jest funkcjonariuszem publicznym. Czynności funkcjonariusza publicznego podlegają szczególnemu reżimowi prawnemu, w tym również w zakresie karnoprawnym. Każdy funkcjonariusz publiczny, a więc także ławnik, za czyn związany z nadużyciem funkcji lub niedopełnieniem obowiązków podlega odpowiedzialności karnej.
Kto może być ławnikiem?
Ławnikiem może być wybrany ten, kto:
- posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
- jest nieskazitelnego charakteru,
- ukończył 30 lat,
- jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub zamieszkuje w miejscu kandydowania co najmniej od roku,
- nie przekroczył 70 lat,
- jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika,
- posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.
Do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy ławnikiem powinna być wybrana osoba wykazująca szczególną znajomość spraw pracowniczych.
Kto nie może być ławnikiem?
Ławnikami nie mogą zostać:
- osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze,
- osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego,
- funkcjonariusze policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń,
- adwokaci i aplikanci adwokaccy,
- radcy prawni i aplikanci radcowscy,
- duchowni,
- żołnierze w czynnej służbie wojskowej,
- funkcjonariusze Służby Więziennej,
- radni gminy, powiatu i województwa.