Jak powinna działać komunikacja publiczna między Katowicami, Chorzowem, Bytomiem i Tarnowskimi Górami? Forum Obywatelskie przedstawia rekomendacje

Aktualizacja, 26 listopada 2024:

Forum Obywatelskie wypracowało rekomendacje

Wypracowane rozwiązania obejmują szeroki zakres zagadnień: od systemowych zmian w organizacji transportu, przez standardy infrastruktury przesiadkowej, aż po konkretne udogodnienia dla pasażerek i pasażerów.

Jakie rozwiązania zdaniem mieszkańców są najważniejsze, aby skutecznie i bez stresu przesiadać się pomiędzy różnymi środkami transportu?

Przede wszystkim synchronizacja rozkładów jazdy pociągów oraz pojazdów Transport GZM, szczególnie na węzłach przesiadkowych. Pasażerowie oczekują, że odpowiednie ułożenie godzin przyjazdów i odjazdów pozwoli im na pewne przesiadanie się na poszczególne środki transportu. Uznali, że maksymalny czas na przesiadkę pomiędzy pociągami a autobusami i tramwajami powinien wynosić 15 minut. Podróżowanie będzie jeszcze prostsze, jeżeli pociągi będą kursować z dużą częstotliwością. Uczestnicy Forum wskazali jako optymalny takt 15-minutowy.

W kwestii dojazdu do miejsca przesiadek rekomendacje obejmują zapewnienie dojazdu z mniejszych miejscowości i obszarów dotąd nieobsługiwanych komunikacyjnie, a także tworzenie buspasów i fuzji torowiska z buspasem, tam gdzie to możliwe, z uwzględnieniem bezpieczeństwa i organizacji ruchu.

Mieszkańcy wskazali ponadto, że istotna jest ciągła analiza danych cyfrowych całego transportu publicznego oraz cykliczne badania ankietowe pasażerów i pasażerek w celu otrzymywania informacji dotyczących jak najefektywniejszego rozmieszczenia przystanków, częstotliwości kursowania i przebiegu linii komunikacji tak, aby dostosować je do bieżących potrzeb pasażerów i do obserwowanych zmian.

Według uczestników Forum Obywatelskiego, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia powinna zarządzać transportem zbiorowym, współpracując w kontekście komunikacji metropolitalnej z poszczególnymi gminami oraz pracując nad podobnymi standardami w zakresie dostępności oraz nad stworzeniem kompleksowej koncepcji finansowej i planowania tras.

Omówione zostały też standardy węzłów, dworców i przystanków. Kluczowe elementy z perspektywy pasażerów w takich miejscach to: biletomaty, wiaty, toalety, windy i/lub podjazdy, sklepy lub kioski. Ponadto ważne jest odpowiednie powiązanie przystanków i stacji w obrębie węzłów przesiadkowych, umożliwiające wygodne przemieszczanie się między przystankami poprzez bezpośrednie przejście.

Forum Obywatelskie dało także odpowiedź na pytanie: jakiego transportu zbiorowego oczekują mieszkańcy?

Po pierwsze pojazdy. Zdaniem uczestników Forum mają być one funkcjonalne, estetyczne, czyste i nieawaryjne oraz wyposażone w klimatyzację dostosowaną do aktualnych warunków pogodowych. Druga istotna kwestia to w przypadku opóźnienia pociągu możliwość przesiadki na tym samym bilecie na inny najbliższy środek transportu GZM.

W zakresie informacji pasażerskiej uczestnicy jednogłośnie stwierdzili, że niezbędna jest aplikacja, w której pasażerowie zaplanują podróż, kupią bilet na wszystkie środki transportu i znajdą kluczowe informacje (m.in. opóźnienia, śledzenie pozycji pojazdów na żywo).

Wśród innych elementów wspierających przesiadki zarekomendowano m.in. weryfikację oraz ewentualnie montaż linii ostrzegawczych na przystankach autobusowych i tramwajowych wyznaczających bezpieczną przestrzeń (tzw. deadline), a także ścisłe przestrzeganie ustawy dot. przepisów projektowania zorientowanego pod kątem osób z niepełnosprawnościami.

Rekomendacje przyjmowano w systemie głosowania preferencyjnego

Pozwoliło to nie tylko wybrać najlepsze rozwiązania, ale też określić ich priorytetowość. Osoby uczestniczące przyznawały od 0 do 3 punktów każdej propozycji: 3 punkty za "bardzo popieram", 2 punkty za "popieram", 1 punkt za "akceptuję" oraz 0 punktów za "nie widzę potrzeby" lub "jestem przeciwko".

102 wypracowane rekomendacje zostały przekazane do urzędów miast i gmin oraz jednostek odpowiedzialnych za transport zbiorowy. Przedstawiciele tych instytucji mają teraz 3 miesiące na przedstawienie oficjalnego stanowiska wobec proponowanych rozwiązań.

Forum było procesem wieloetapowym, łączącym edukację z deliberacją. W pierwszym dniu uczestniczki i uczestnicy zapoznali się z aktualnym stanem transportu zbiorowego w regionie oraz różnymi rozwiązaniami stosowanymi w innych miastach. Kolejne dni poświęcono na dyskusję i wspólne wypracowywanie konkretnych propozycji zmian.

W procesie korzystano z wiedzy ekspertek i ekspertów oraz przedstawicielek i przedstawicieli społeczności lokalnych, liderek i liderów oraz aktywistek i aktywistów, którzy zgłosili się jako Strona.

Inicjatywa wpisuje się w szerszy projekt "Jak otworzyć kolej na mieszkańców", realizowany przy wsparciu partnerów społecznych i pod międzynarodowym patronatem.

Z rekomendacjami można zapoznać się na stronie forumobywatelskie.transportgzm.pl.

Wcześniej informowaliśmy, 4 października 2024:

Pierwsze spotkanie Forum Obywatelskiego można śledzić online

W sobotę, 5 października, rozpocznie się pierwsze Forum Obywatelskie poświęcone przyszłości transportu publicznego w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Wydarzenie pod hasłem "Kolej na dobre przesiadki" ma wypracować rekomendacje usprawnienia systemu przesiadek między Katowicami, Chorzowem, Bytomiem, Tarnowskimi Górami i okolicznymi gminami.

W Forum weźmie udział 42 losowo wybranych mieszkańców regionu. Transmisja pierwszego dnia wydarzenia będzie dostępna na żywo na kanałach realizatora, Fundacji FEPS, a można ją obejrzeć, klikając w linki:

• YouTube
• Facebook

Transmisja rozpocznie się o godzinie 10:00, 5 października, umożliwiając szerszej publiczności zapoznanie się z tematyką. Program pierwszego dnia obejmuje wystąpienia ekspertów, którzy przedstawią obecny stan transportu w metropolii oraz możliwe kierunki rozwoju.

Forum jest częścią projektu "Jak otworzyć kolej na mieszkańców", realizowanego z CUPT, FEPS i Spółdzielnią Socjalną FADO, pod patronatem OECD.

Wcześniej informowaliśmy, 5 września 2024:

Mieszkańcy Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii wypowiedzą się o transporcie publicznym

Forum Obywatelskie odbędzie się 5, 12 i 26 października. Rekomendacje dotyczyć będą usprawnień w przemieszczaniu się między Katowicami, Chorzowem, Bytomiem i Tarnowskimi Górami oraz sąsiednimi gminami.

Forum Obywatelskie to szansa na rozmowę i wypracowanie pomysłów na lepszy transport zbiorowy. mówi Grzegorz Kwitek, członek zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, odpowiedzialny za transport

Chcemy zbudować system oparty o kolej, który będzie wygodniejszy dla pasażerów. Nikt inny nie rozumie tego lepiej niż sami mieszkańcy, dlatego właśnie ich pytamy o zdanie. Temat ten jest ważny dla wszystkich, którzy korzystają lub będą korzystać z komunikacji zbiorowej. dodaje Grzegorz Kwitek

Hasłem przewodnim Forum jest: „Kolej na dobre przesiadki w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – jak to osiągnąć?”.

Do udziału w Forum zaproszeni zostali mieszkańcy:

• Bytomia,
• Chorzowa,
• Piekar Śląskich,
• Radzionkowa,
• gminy Świerklaniec,
• Tarnowskich Gór
• oraz dwóch dzielnic Zabrza – Rokitnicy i Helenki.

To gminy, dla których ważną drogą transportu będzie remontowana właśnie linia kolejowa.  

Jak wziąć udział?

W wydarzeniu weźmie udział 43 mieszkańców z różnych miejscowości i grup wiekowych. Losowanie zostało przeprowadzone 14 sierpnia 2024 roku. Z bazy meldunkowej wylosowano adresy 4000 gospodarstw domowych, które otrzymają zaproszenia z kodem umożliwiającym rejestrację. Zaproszenia zostaną wysłane w ostatnim tygodniu sierpnia.

Jeśli znajdziesz je w swojej skrzynce, zarejestruj swoją chęć udziału w sposób podany w zaproszeniu, online lub telefonicznie, do 22 września 2024 roku. Spośród zarejestrowanych mieszkańców odbędzie się kolejne losowanie, które wyłoni uczestników Forum, w sposób pozwalający zachować odpowiednią strukturę grupy, tak by uczestnicy pochodzili z różnych miejscowości, byli w różnym wieku, by odpowiednia była liczba kobiet i mężczyzn. Z osobami, które ostatecznie zostaną wybrane do udziału w Forum, skontaktuje się realizator projektu - Fundacja na Rzecz Studiów Europejskich.

Uczestnicy Forum Obywatelskiego, którzy zostali wylosowani i wezmą udział we wszystkich trzech spotkaniach, otrzymają rekompensatę finansową.

Co, jeśli nie otrzymałem zaproszenia, a chcę zabrać głos?

Forum co do zasady będzie miało charakter zamknięty – tylko wylosowane osoby mogą wziąć w nim udział. Jednak, jeśli masz wiedzę na temat transportu zbiorowego czy mobilności, a nie zostałeś wylosowany i chcesz się podzielić swoimi opiniami, pisemnie lub osobiście, z uczestnikami Forum, możesz zgłosić taką chęć Fundacji na Rzecz Studiów Europejskich na adres: konsultacje@feps.pl. Osoby pracujące w Fundacji poinformują Cię o sposobach i możliwościach zaangażowania się w Forum i przekazania uczestnikom Twojej wiedzy.

Struktura Forum

Spotkania Forum Obywatelskiego będą miały miejsce w trzy wybrane soboty, 5, 12 i 26 października. Pierwszego dnia uczestnicy dowiedzą się więcej o aktualnym stanie transportu zbiorowego w regionie oraz poznają różne rozwiązania i pomysły na jego rozwój. Ta część Forum będzie transmitowana.

Pozostałe dwa dni to dyskusja na temat różnych opcji i wspólna praca nad najlepszymi rozwiązaniami. Uczestnicy opracują  konkretne rekomendacje, które będą mogły zostać wdrożone, aby pozytywnie wpłynąć na przyszłość transportu zbiorowego w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Forum Obywatelskie jest częścią projektu "Jak otworzyć kolej na mieszkańców" prowadzonego przez Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię we współpracy z Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Fundacją na rzecz Studiów Europejskich i Spółdzielnią Socjalną FADO, pod patronatem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).