Postanowienia noworoczne. Pomoc w wyznaczaniu celów czy presja na samym sobie?
„Nowy rok, nowa ja”, „Od nowego roku rzucam palenie”, „Od nowego roku idę na siłownię”. To tylko kilka postanowień noworocznych, które możemy usłyszeć od innych. Tradycja ustalania postanowień na nowy rok jest nam znana od najmłodszych lat. Jednak, czy powinniśmy wywierać na sobie jakąś presję, czy może warto podejść do tego zwyczaju ze spokojem i refleksją?
Postanowienia noworoczne - skąd ta tradycja?
Przyjrzymy się tradycji. Postanowienia noworoczne, które najczęściej powstają w styczniu, sięgają czasów rzymskich. Nazwa pierwszego miesiąca roku pochodzi od rzymskiego boga „Janus”, który miał dość nietypową cechę. Bóg ten posiadał dwie twarze - jedna z nich patrzy na odchodzący rok, druga wypatruje nadchodzącego, nowego roku. Rzymianie powierzali swoje postanowienia owemu bogu do czasu, gdy Rzym stał się krajem chrześcijańskim.
Po co nam postanowienia noworoczne?
Tradycja, zapoczątkowana w antycznym Rzymie, towarzyszy nam po dziś dzień. Jedni z nas wymyślają dla siebie postanowienia tylko dla tradycji, inni skrupulatnie starają się je wypełnić. Postanowienia mają być dla nas niejako motywacją do działania w wypełnianiu przyjętych przez nas celów. Z perswazyjnego punktu widzenia możemy odwołać się do profesora psychologii Roberta Cialdiniego i jego mechanizmów wywierania wpływu.
Jeśli ktoś w towarzystwie innych osób powie o swoich postanowieniach noworocznych, tym większe prawdopodobieństwo, że je wypełni. Zadziała tutaj mechanizm spójności i konsekwencji działania - mamy świadków, nie powinniśmy się wycofywać z postanowień. Dla jednych jest to motywacja do działania, dla innych ten sam mechanizm może powodować wywieranie presji na samym sobie, by osiągnąć dane cele.
Postanowienia noworoczne Polek i Polaków
Obszary postanowień noworocznych w polskiej przestrzeni social mediów przeanalizował PSMM Monitoring & More. Oto najpopularniejsze z nich:
- większa dbałość o zdrowie, profilaktyka i badania,
- prawidłowe odżywianie, aktywny tryb życia, przejście na dietę,
- nowa wiedza i umiejętności, nauka nowego języka,
- stabilizacja i rozwój,
- dbanie o środowisko, większa świadomość ekologii,
- postanowienia noworoczne okiem specjalistów.
Tradycja noworocznych postanowień jest też przedmiotem dyskusji wielu specjalistów np. psychologów, którzy mają kilka sprawdzonych w tej kwestii rad dla każdego z nas.
„Istnieje kilka pomocnych zasad, które ułatwią realizację postanowień noworocznych i oszczędzą poczucia frustracji:
1. Nie zachowuj planów tylko dla siebie - jeśli to możliwe, informuj o swoich postanowieniach inne osoby, ale dbaj o to, by byli to ludzie, którym ufasz.
2. Przelej swoje postanowienia na papier - słowo zapisane ma większą moc działania!
3. Sprawdź, czy Twoje postanowienie jest możliwe do zrealizowania. Plany pozostające jedynie w sferze fantazji, zupełnie niemożliwe do realizacji są jedynie źródłem frustracji, a nie satysfakcji. Dostosuj postanowienia do swoich predyspozycji.
4. Myśl o małych etapach, które doprowadzą Cię do głównego efektu. Nie da się przeskoczyć z jednego punktu do drugiego - zmiana jest procesem. Wizualizacja małych kroczków na drodze do celu pomaga ustalić co konkretnie jest do zrobienia.
5. Rzetelnie obserwuj i zapisuj postępy. Pozwala to zauważać małe (i większe) sukcesy, co dodatkowo zwiększa motywację.
6. Skup się na kilku postanowieniach. Próba zrealizowania bardzo dużej ilości postanowień zazwyczaj kończy się fiaskiem” - radzi na swoim blogu psycholog i psychoterapeuta, Marta Melka-Roszczyk.
Specjaliści dają też prosty patent, jak wypełnić swoje postanowienia. Wystarczy spróbować zmienić je w nawyk.
Szansę na przetrwanie mają też te postanowienia, które spróbujemy zamienić w nawyk - na przykład uczyć się angielskiego dwa razy w tygodniu czy biegać trzy razy w tygodniu - warto połączyć takie aktywności z wyzwalaczem, który już u nas dobrze działa, może nim być na przykład konkretna pora "o 18", "po ulubionym serialu" lub miejsce "gdy jestem w aucie, słucham audiobooka".
tłumaczy psycholog efektywności, Mirosław Brejwo w artykule dla rozrywka.trojmiasto.pl
Czas noworocznych postanowień to czas zmian każdego z nas dla nas samych, nie dla innych. Nie warto wywierać na sobie presji, aby każde nasze postanowienie zostało spełnione. Lepiej podejść do tego z rozwagą i skupić się na najważniejszych dla nas postanowieniach. Mniej w tym wypadku, znaczy lepiej. Nie warto wcielać postanowień w życie na siłę. Więcej spokoju, to tylko nowy rok.
Autor: Katarzyna Tomczyk.