Powrót do 1922 roku. Na katowicki Rynek wjechał na czele wojska generał Szeptycki GALERIA ZDJĘĆ

Wkroczenia Wojska Polskiego do Katowic

W niedzielę, 19 czerwca, na katowickim Rynku odbyła się inscenizacja wkroczenia Wojska Polskiego do Katowic oraz odsłonięcie tablicy pamiątkowej. Przez symboliczną bramę na końcu ulicy Warszawskiej wjechał na czele swoich oddziałów gen. Stanisław Szeptycki wraz z pieszymi i konnymi grupami.

131 zdjęć

Na katowickim Rynku odbyła się rekonstrukcja wydarzeń sprzed 100 laty

131 zdjęć

Przypomnijmy, że 20 czerwca 1922 roku gen. Stanisław Szeptycki wjechał na czele swoich oddziałów na katowicki Rynek od strony Szopienic, radośnie witany przez mieszkańców i władze. Zwieńczeniem tego symbolicznego wydarzenia było podpisanie przez rząd Rzeczpospolitej Polskiej niespełna miesiąc później, bo 16 lipca, Aktu Objęcia Górnego Śląska.

Grupy rekonstrukcyjne wraz z udziałem Szwadronu Kawalerii Wojska Polskiego i aktorów Teatru Śląskiego zrekonstruowali wydarzenia z udziałem m.in. Wojciecha Korfantego i Józefa Rymera. W uroczystościach wzięli udział mieszkańcy Katowic oraz władze samorządowe, wojewódzkie i państwowe. W Katowicach, mimo wcześniejszych zapowiedzi, nie pojawił się Prezydent RP Andrzej Duda. List w jego imieniu przeczytał przedstawiciel delegacji rządowej. 

Bardzo żałuję, że nie ma z nami dziś Prezydenta Andrzeja Dudy, bo to bardzo ważne wydarzenie dla mieszkańców Katowic i całego województwa. Oczywiście rozumiem, że prezydent ma ogrom spraw i ważnych spotkań, ale liczyłem na jego obecność.

zwracał się do zgromadzonych prezydent Katowic Marcin Krupa

Jako Ślązacy możemy być dumni z naszej historii, ale i z tego, gdzie dzisiaj się znajdujemy. To za sprawą naszych przodków, ale i nas samych, którzy każdego dnia poprzez swoje codzienne obowiązki, rozwój własnych pasji tworzymy Śląsk. Ważne jest to, by historia o Powstaniach Śląskich była przekazywana kolejnym pokoleniom. Śląsk dał ogromny zastrzyk energii, pieniędzy, ale też woli i chęci pracy nad odbudową II RP. Chciałbym, aby nasi rodacy- żeby Polska nie zapomniała o tym, jak ważną rolę w odbudowie II RP miał właśnie Górny Śląsk i Ślązacy. Dziękuje wszystkim za przybycie i wspólne celebrowanie tej wzniosłej uroczystości.

dodał Marcin Krupa

16 zdjęć

Mieszkańcy na katowickim Rynku, gdzie odbyła się rekonstrukcja wydarzeń sprzed 100 laty

16 zdjęć

Uroczyste odsłonięcie pamiątkowej tablicy

W niedzielę, 19 czerwca, miało też miejsce uroczyste odsłonięcie pamiątkowej tablicy, którą mieszkańcy mogą zobaczyć na budynku Teatru Śląskiego w Katowicach. Jest ona poświęcona 100. rocznicy przyłączenia Górnego Śląska do Polski. 

9 zdjęć

Odsłonięcie pamiątkowej tablicy na budynku Teatru Śląskiego

9 zdjęć

Rok 1922 - przyłączenie części Górnego Śląska do Polski

Rok 1922 przyniósł zakończenie kilkuletnich zmagań polsko-niemieckich o przynależność Górnego Śląska. Wprawdzie decyzja Rady Ligii Narodów o podziale regionu zapadła w październiku 1921 r., to musiały minąć jeszcze długie miesiące zanim została ona zrealizowana.

Ważnym elementem przygotowań do tego były polsko-niemieckie negocjacje związane z zawarciem, narzuconej przez aliantów, Konwencji Górnośląskiej (zwanej też Konwencją Genewską), która miała m.in. zabezpieczać prawa mniejszości narodowych oraz regulować kwestie wymiany gospodarczej na podzielonym obszarze. Ten obszerny akt został podpisany 15 maja 1922 r. w Genewie. Nad jego wykonaniem miały czuwać instytucje międzynarodowe, takie jak ulokowana w Katowicach Górnośląska Komisja Mieszana z Szwajcarem Felixem Calonderem na czele oraz Górnośląski Trybunał Rozjemczy w Bytomiu, kierowany przez belgijskiego polityka i prawnika Georgesa Kaeckenbeeka. Konwencja miała obowiązywać przez 15 lat, a więc do 1937 r.

Jednocześnie rządząca na górnośląskim obszarze plebiscytowym Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa przygotowywała się do przekazania władzy na tym terenie administracji polskiej i niemieckiej. Ostateczne regulacje w tej kwestii wydano 15 czerwca - proces przejmowania części Górnego Śląska przyznanych Polsce i Niemcom miał trwać etapami przez najbliższych kilka tygodni.

Stosowne przygotowania poczyniła także strona polska. Utworzona po zakończeniu III powstania śląskiego Naczelna Rada Ludowa na Górnym Śląsku, kierowana przez Józefa Rymera, tworzyła zręby polskiej administracji w przyszłym, autonomicznym województwie śląskim, którego utworzenie zapowiadał uchwalony przez Sejm RP w 1920 r. Statut Organiczny. 12 czerwca 1922 r. premier RP mianował członków Tymczasowej Śląskiej Rady Wojewódzkiej. Tego samego dnia Rymer został pierwszym wojewodą śląskim. Pięć dni później NRL została oficjalne rozwiązana, czemu towarzyszyło powołanie Urzędu Wojewódzkiego Śląskiego w Katowicach. W tym czasie trwał już proces przejmowania władzy na obszarze województwa przez Polaków. 19 czerwca podpisano w Katowicach protokół przekazania polskiej administracji powiatu katowickiego. W tym samym dniu odbyła się ostatnia parada i wymarsz wojsk francuskich.

20 czerwca 1922 r. miało miejsce uroczyste wkroczenie do Katowic oddziałów Wojska Polskiego dowodzonych przez gen. Stanisława Szeptyckiego. Centralne uroczystości odbyły się na katowickim rynku, gdzie żołnierzy polskich witał m.in. Wojciech Korfanty. W następnych dniach oddziały Szeptyckiego wkraczały do kolejnych miast i powiatów województwa śląskiego.

Proces ten zakończył się 4 lipca w Rybniku. Tego samego dnia do przyznanej Niemcom części regionu (m.in. do Opola, Bytomia, Gliwic i Zabrza) wkroczyły oddziały Reichswehry. Tym samym podział regionu został dokonany. Dłużej, bo jeszcze wiele miesięcy, trwało wytyczenie dokładnego przebiegu granicy, które zakończyło się dopiero w 1923 r.

Źródło: dr Mirosław Węcki (IPN Katowice)