Śledzik i Środa Popielcowa. Tradycje na koniec karnawału i początek Wielkiego Postu

Koniec karnawału – śledzik

Karnawał, który towarzyszy nam od początku roku właśnie dobiega końca. W tym roku we wtorek 13 lutego przypada zwyczajowy „śledzik”, czyli ostatni dzień karnawałowej zabawy. Nazwa tego dnia związana jest ze starą tradycją, zgodnie z którą tuż przed północą – czyli nadejściem Środy Popielcowej – gospodarz ostatniej karnawałowej zabawy podawał gościom śledzie, oznaczające rozpoczynający się post.

Rozstaniem z karnawałowymi przysmakami jest też „tłusty czwartek”. To ostatni czwartek w karnawale. Dawniej w tłusty czwartek zajadano się nie tylko pączkami, ale i innymi tłustymi przysmakami, z którymi wielu wiernych chrześcijan rozstawało się na cały Wielki Post. Dziś praktyki wielkopostne nie koncentrują się już tak bardzo na poście w tradycyjnym rozumieniu, a wymiar „tłustego czwartku” pozostaje bardziej symboliczny.

Na Śląsku – również w samych Katowicach zarówno zwyczaje „tłustego czwartku”, „ostatków” w ostatni weekend karnawału” i „śledzika” we wtorek przed Popielcem, pozostają nadal żywe i kultywowane.

Tak bawili się przed rokiem katowiccy seniorzy z okazji ostatniego dnia karnawału w MDK Dąb.

25 zdjęć

Senioriada w MDK Dąb w Katowicach

25 zdjęć

Środa Popielcowa  

W tym roku w środę, 14 lutego przypada Środa Popielcowa. To zupełnie wyjątkowy dzień w duchowości katolików. To jeden z dwóch dni w roku (obok Wielkiego Piątku), kiedy wierni (zdrowe osoby pomiędzy 18 a 60 rokiem życia) są zobowiązani do zachowywania postu. Oznacza to, że tego dnia nie jedzą potraw mięsnych, a w ciągu dnia spożywają tylko jeden posiłek do syta. To praktyka pokutna, czyli taka, w której uznaje się swoją grzeszność i niedoskonałość, modląc się o nawrócenie.

Nazwa Środy Popielcowej, przypadającej 40 dni przed Wielkim Czwartkiem, pochodzi od obrzędu posypania głów popiołem. To oznaka uniżenia wobec Boga i publicznego wyznania grzeszności. Księża posypują w kościołach głowy wiernych popiołem, wypowiadając przy tym pochodzące z Pisma Świętego sentencje: „Z prochu powstałeś, w proch się obrócisz” lub „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”. Obecność tego dnia w kościele nie jest nakazana, jednak wierni tłumnie gromadzą się w świątyniach.

Dawniej Wielki Post oznaczał faktycznie ascetyczne praktyki podejmowane przez cały okres trwania czasu pokuty i nawrócenia. Obecnie wierni nie poszczą już tak, jak kiedyś. Wciąż jednak powstrzymują się od udziału w hucznych zabawach, podejmują dobrowolne umartwienia i postanowienia wielkopostne (np. nie jedzą słodyczy, podejmują abstynencję,  postanowienia modlitewne lub starają się spełniać dzieła miłosierdzia) oraz uczestniczą w specjalnych nabożeństwach w kościołach – Drodze Krzyżowej i Gorzkich Żalach.

Na Drogę Krzyżową zapraszamy w każdy piątek: dzieci na 16:30, a dorosłych na 17:15. W niedziele o 17:15 odprawiać będziemy Gorzkie Żale połączone z kazaniem pasyjnym. informuje katowicka Archikatedra Chrystusa Króla

Tak zwane nabożeństwa pasyjne będą odprawiane we wszystkich katowickich parafiach.

W Katowicach jak co roku odbędzie się w Wielkim Poście Droga Krzyżowa ulicami miasta. O jej terminie i przebiegu będziemy jeszcze informować. Swoje wielkopostne rekolekcje będą przeżywać wszystkie katowickie parafie. Ich terminy można znaleźć na parafialnych stronach internetowych.

Po raz pierwszy w Katowicach wyznaczono tzw. kościoły stacyjne na Wielki Post. Wierni będą mogli odwiedzać według wyznaczonego planu różne katowickie parafie, i uczestniczyć w nich w adoracjach Najświętszego Sakramentu oraz Mszach Świętych, co ma ich lepiej przygotować na przeżycie Wielkanocy. Tradycja pochodzi z Rzymu, a jej historia sięga pierwszych wieków chrześcijaństwa. Więcej o tej praktyce można przeczytać, klikając TUTAJ.