Wtorek, 24 grudnia 2024

Architektura w Katowicach: Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej. Na świątynię w roku 1945 spadła bomba lotnicza

Mateusz Terech
01.09.2024w Katowicach

Choć w Katowicach kościołów nie brakuje, a wiele przedstawialiśmy już w naszym cyklu „Architektura w Katowicach”, to jednak nieczęsto w ich historii zdarzają się tak spektakularne momenty, jak zniszczenie budynku przez bombę. Taką kartę w swojej historii ma kościół pw. Przemienienia Pańskiego przy ulicy Sokolskiej, w którym od ponad dekady swoją działalność duszpasterską prowadzą dominikanie.

Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej w KatowicachFot. Grzegorz Bargieła/WKATOWICACH.eu. Kościół dominikanów przy ul. Sokolskiej w Katowicach

Kościół dominikanów w Katowicach

O tym kościele można powiedzieć, że jest swego rodzaju pamiątką po jednej z pierwszych katolickich świątyń w Katowicach, chociaż jego współczesna historia jest stosunkowo krótka. Początkowo kościół w tym rejonie miasta mieścił się przy Placu Wolności i miał charakter tymczasowy. Mowa tu o latach 60. XIX wieku, a więc czasie, kiedy Katowice dopiero zyskiwały prawa miejskie. Niedługo później kościół stał się miejscem modlitwy Kościoła Starokatolickiego.

Jak czytamy w historii parafii Przemienienia Pańskiego, w 1874 r. kościół przeniesiono ze względu na regulację ówczesnego Wilhelmsplatz, na teren wolnego skweru, na północ od Goethestrasse (ulica Opolska), na Karlstrasse (ulica Sokolska), gdzie znajduje się po dzień dzisiejszy, lecz w zmienionej formie. Była to budowla jednonawowa, utrzymana w stylu neogotyckim, z wieżą, przez którą prowadziło portalowe wejście do środka. Posiadała drewniany sufit. Dach początkowo składał się z gontów, które stopniowo zamieniano na papę, a następnie na dachówkę. Kościół ten był niewielkich rozmiarów i jednorazowo mógł pomieścić zaledwie 150 osób. Nadal służył Kościołowi Starokatolickiemu.

W miarę upływu lat, gdy Katowice od 1922 r. stały się siedzibą Administracji Apostolskiej, a od 1925 r. siedzibą biskupa, znaczenie Kościoła Starokatolickiego, tworzącego Unię Utrechcką stale malało. W 1925 r. Rząd Polski odmówił Katowickiej Gminie Starokatolickiej dalszego sprawowania czynności duszpasterskich. W ramach czynności windykacyjnych, nieruchomości tej gminy przeszły w posiadanie Skarbu Państwa Polskiego. W lipcu 1938 r Wojewoda Śląski oddał w ręce Kościoła lokalnego „kościółek” (z uwagi na jego gabaryty, tak przez wiernych został nazwany) przy ul. Sokolskiej, a od 7 sierpnia tegoż roku, stał się on własnością parafii Niepokalanego Poczęcia NMP. W tym samym dniu został powtórnie benedykowany, nadano mu tytuł Przemienienia Pańskiego. czytamy w historii parafii dominikanów z ulicy Sokolskiej w Katowicach

W latach 40. XX wieku zaczęto myśleć o rozbudowie kościoła. Wkrótce jednak nawet jego istnienie nie było pewne. To za sprawą zniszczeń, których dokonała w budynku bomba lotnicza, która spadła na Katowice w styczniu 1945 roku. Przez kolejne lata budynek niszczał, a kult religijny tymczasowo przeniesiono do pobliskiego gmachu, gdzie obecnie swoją siedzibę ma Filharmonia Śląska. Budynek wyremontowano wreszcie w latach 60., a w 1973 roku znów zaczęto planować rozbudowę świątyni.

16 września 1973 r. otrzymano zezwolenie na rozbudowę i od razu przystąpiono do prac przygotowawczych. W rozbudowę tą zaangażowano parafian. Robotami kierował mgr inż. Jan Nowak, realizując projekt inż. Tadeusza Łoboza, a po jego śmierci w 1975 r., prace projektowe inż. Jana Głucha. Prace budowlane ruszyły w 1975 r. po zorganizowaniu dostatecznej ilości materiału. czytamy w historii parafii

Kościół był gotowy w roku 1978. Kolejna modernizacja zaczęła się już w XXI wieku. W 2012 roku swoją posługę duszpasterską zaczęli tu zakonnicy – dominikanie.

Wnętrze kościoła zmieniło się mocno na przestrzeni ostatnich kilku lat. Obecna koncepcja powstała w zespole, w którym znaleźli się: Tomasz Chmiel (Nowe Biuro s.c.), o. Tomasz Golonka OP (Przeor Klasztoru Dominikanów w Katowicach), o. Paweł Lasek OP (Syndyk Klasztoru Dominikanów w Katowicach), Grzegorz Hańderek (ASP w Katowicach), Joanna i Wojciech Małeccy (Małeccy Biuro Projektowe) i Bartłomiej Nawrocki (Jojko+Nawrocki Architekci).

Dominikanie przekonują, że projekt wnętrza uwzględnia otwarty charakter oraz usytuowanie kościoła i pomyślany jest, w naturalny sposób, jako przestrzeń liturgii, ale również miejsce indywidualnej modlitwy, kontemplacji i spotkania z samym sobą.

Zobaczcie, jak obecnie wygląda kościół dominikanów pw. Przemienienia Pańskiego w Katowicach, przy ul. Sokolskiej!

27 zdjęć

Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Katowicach

Zobacz także

Architektura w Katowicach: Kościół, który trzeba było „usakralnić”. Odwiedzamy świątynię przy ul. Siewnej
Architektura w Katowicach: Kościół, który trzeba było „usakralnić”. Odwiedzamy świątynię przy ul. Siewnej
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół, który trzeba było „usakralnić”. Odwiedzamy świątynię przy ul. Siewnej

Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Dębie. Budynek jak z innej bajki
Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Dębie. Budynek jak z innej bajki
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Dębie. Budynek jak z innej bajki

Protest mieszkańców na plantacji borówek na Brynowie w Katowicach
Protest mieszkańców na plantacji borówek na Brynowie w Katowicach
w Katowicach

Protest mieszkańców na plantacji borówek na Brynowie w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Brynowie upamiętnia "Dziewięciu z Wujka" [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Brynowie upamiętnia "Dziewięciu z Wujka" [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół w Katowicach-Brynowie upamiętnia "Dziewięciu z Wujka" [Zdjęcia]

Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce
Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kilkukrotnie rozbudowywany kościół Misjonarzy Oblatów na Koszutce

Architektura w Katowicach: Pierwszy taki kościół w Polsce. Tu kapłani mają stopnie wojskowe [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Pierwszy taki kościół w Polsce. Tu kapłani mają stopnie wojskowe [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Pierwszy taki kościół w Polsce. Tu kapłani mają stopnie wojskowe [Zdjęcia]

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Neogotycki kościół św. Józefa w Katowicach-Załężu [Zdjęcia]

Architektura w Katowicach: Bazylika w Bogucicach z cudami słynącym obrazem [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Bazylika w Bogucicach z cudami słynącym obrazem [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Bazylika w Bogucicach z cudami słynącym obrazem [Zdjęcia]

Architektura w Katowicach: Kościół Mariacki, czyli najstarszy w Śródmieściu [Zdjęcia]
Architektura w Katowicach: Kościół Mariacki, czyli najstarszy w Śródmieściu [Zdjęcia]
w Katowicach

Architektura w Katowicach: Kościół Mariacki, czyli najstarszy w Śródmieściu [Zdjęcia]

     

do góry