Niezwykłe organy w sali koncertowej NOSPR w Katowicach
Monumentalne organy w sali koncertowej NOSPR robią wrażenie. To jeden z największych instrumentów koncertowych w Europie. Ich budowa zakończyła się we wrześniu 2022 roku. To właśnie dzięki nim muzyka organowa rozbrzmiewa w rozmaitych odsłonach i konfiguracjach wykonawczych w sali NOSPR w Katowicach.
Organy w NOSPR w Katowicach
Organy w Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia z siedzibą w Katowicach to monumentalny instrument w stylu francuskiego symfonizmu, mierzący 13 metrów wysokości, 9 metrów szerokości i 6 metrów głębokości, składający się ze 108 głosów i dwóch stołów gry, z których jeden wzbogacono o manuał w stylu niemieckim.
Organy w NOSPR inspirowane były instrumentami kościoła Saint-Sulpice i katedry Notre Dame w Paryżu, a także katedry w Rouen.
Nie trafiły one od razu do sali koncertowej NOSPR. Otwarcie siedziby NOSPR i koncert inauguracyjny dzieli od przyjazdu organów do Katowic 3026 dni. Dlaczego? Budowa organów wymaga współpracy co najmniej dwudziestu specjalistów różnych dziedzin, a ostateczny efekt to przede wszystkim zasługa ich uszu i rąk. To niezliczone godziny pracy, by osiągnąć ideał.
Instrument jest wielkości domu piętrowego i składa się z blisko miliona ręcznie wyprodukowanych części. Oznacza to, że każdej doby, licząc od otwarcia NOSPR do koncertu inaugurującego organy, warsztat Antona Škrabla musiał zaprojektować, wyprodukować i zmontować 330 części. Pracując non stop, budowniczowie mieliby więc ok. 4,5 minuty na produkcję i montaż każdego elementu.
Organy w sali koncertowej NOSPR w Katowicach:
- połączenie tradycji francuskiego symfonizmu z XIX i XX wieku oraz niemieckiego romantyzmu,
- 13 m wysokości, 9 m szerokości, 6 m głębokości,
- 7 789 piszczałek,
- dwa stoły gry,
- 5 manuałów i klawiatura pedałowa,
- 105 głosów i 3 głosy perkusyjne,
- około milion ręcznie wyprodukowanych części!
Tak prezentują się katowickie organy:
Instrument wybudowany w ramach projektu: „Budowa organów koncertowych oraz zakup niezbędnego wyposażenia dla NOSPR w Katowicach”.
Projekt finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Priorytet VIII Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury, Działanie 8.1 Ochrona dziedzictwa kulturowego i rozwój zasobów kultury.
Ludzie organów:
- Anton Škrabl, prezes Orglarstvo Škrabl,
- prof. Julian Gembalski, ekspert w projekcie, autor koncepcji,
- Andrzej Kriese, konsultant,
- Tomasz Konior, architekt.
Instrument został zbudowany przez słoweńską firmę Škrabl w porozumieniu z architektem siedziby NOSPR - Tomaszem Koniorem oraz prof. Julianem Gembalskim, organistą i organologiem, byłym rektorem Akademii Muzycznej w Katowicach, autorem koncepcji organów NOSPR, pełniącym rolę eksperta w całym projekcie.
Organy NOSPR są wyjątkowe. Takie konstrukcje powstają raz na dziesięć, dwadzieścia lat.
mówił dla portalu WKATOWICACH.eu Anton Škrabl, założyciel firmy, która dotychczas wyprodukowała ponad 400 tego typu instrumentów na całym świecie