Poznaj bliżej Nikiszowiec. Powstał przewodnik po patronackich osiedlach Śląska i Czech

Patronackie osiedla na Śląsku

Lubicie Nikiszowiec i chcecie dobrze poznać jego historię? Warto skusić się na lekturę nowego przewodnika, który stworzyło Stowarzyszenie Fabryka Inicjatyw Lokalnych. Przewodnik „Na patronackim szlaku. Po polskiej i czeskiej stronie” w formie online dostępny jest zupełnie za darmo.

Osiedla patronackie interesują nas od samego początku (naszego) istnienia. A jedno szczególnie. Nikiszowiec - to przykład niezwykłego osiedla patronackiego. Perełka i unikat pod wieloma względami. Dziś jedna z największych atrakcji turystycznych na Górnym Śląsku. Nikiszowiec przeszedł już swoją transformację. Od klasycznego osiedla patronackiego przez miejsce o słabnących związkach z kopalnią i narastających kryzysach społecznych. By stać się symbolem śląskości, zaangażowania lokalnego i jedną z największych atrakcji turystycznych regionu. Kopalnię „Wieczorek” (pierwotnie „Giesche”), dla której właśnie powstało osiedle, zamknięto w 2018 roku, a z końcem tego roku przestanie już definitywnie istnieć. Ale historia toczy się dalej. Pod koniec listopada Miasto Katowice oficjalnie ogłosiło, że na planowany na jej miejscu Hub Gamingowo-Technologiczny pozyskano właśnie fundusze. przekazuje wiceprezes zarządu Stowarzyszenia Fabryka Inicjatyw Lokalnych, Małgorzata Krakowiak

Autorzy tekstów w przewodniku opowiadają o czterech miejscach na Śląsku i o ich przemianach. Są to:

• Nikiszowiec w Katowicach,
• Zgorzelec w Bytomiu,
• Rudzka Kuźnica w Rudzie Śląskiej,
• Borsigwerk w Zabrzu.

Kolejne osoby przyglądają się podobnym miejscom po czeskiej stronie: Nove Vítkovice, Jubilejní kolonie, Mariánské Hory, Stara Karwina.

Na różnorodność miejsc nakłada się wielość narracji. Osiedla pokazywane są w książce przez różne osoby. Do napisania tekstów zostali zaproszenie znawcy tematu i miejsc, historycy, lokalni przewodnicy i aktywiści, przedstawiciele instytucji kultury. Polscy i czescy.

Dlaczego postawiono właśnie na te, oprócz Nikiszowca, śląskie osiedla?

Może na pierwszy rzut oka nie jest oczywiste, co je łączy. To rzeka Bytomka, która miała wpływ na ich rozwój. Dziś schowana w miejskich zakamarkach i podmiejskich chaszczach, jest raczej zapomniana. A wystarczy wybrać się na spacer wzdłuż rzeki, chociażby przy okazji odwiedzin któregoś z osiedli, by przekonać się, jaka jest im bliska i jak bywa malownicza. Krajobraz przemysłowy powinien być przecież odczytywany w kontekście przyrody. To dzięki niej mógł w ogóle zaistnieć. podkreśla Małgorzata Krakowiak

Przewodnik w wersji online jest dostępny TUTAJ. Będzie można go również dostać w wersji papierowej wkrótce w Centrum Zimbardo w Nikiszowcu, a także w ostrawskim centrum „Pant”, które jest partnerem projektu.

Projekt „Łączy nas dziedzictwo przemysłowe” finansowany jest z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP „Forum Polsko-Czeskie 2023”.