W Muzeum Śląskim zobaczymy archiwum himalaistki Wandy Rutkiewicz

Wystawa zdjęć Wandy Rutkiewicz w Muzeum Śląskim

Wanda Rutkiewicz zaginęła 31 lat temu na trzeciej co do wysokości górze świata, położonej w dalekim wschodnim Nepalu, Kanczendzondze. Przez 30 lat archiwum domowe Wandy pozostawało w ukryciu. Na początku zbiorem zdjęć, negatywów, slajdów opiekował się i dbał o nie brat Wandy, Michał Błaszkiewicz. Po jego śmierci, dzięki pomocy siostry Wandy, Janiny Fies, archiwum było przechowywane przez filmowców (pod wodzą reżyserki Justyny Tafel), którzy pracują nad filmem fabularnym o Rutkiewicz. Jednak dopiero praca nad filmem dokumentalnym o wybitnej himalaistce, w reżyserii Elizy Kubarskiej, spowodowała, że materiał trafił do digitalizacji.

Na wystawie w Muzeum Śląskim zaprezentowane zostaną niepublikowane zdjęcia autorstwa Wandy Rutkiewicz, która nie tylko była pionierką himalaizmu kobiecego w Polsce, ale również wspaniałym fotografem i filmowcem. Materiał fotograficzny był realizowany przez Wandę od początku jej wypraw, m.in ze zdobycia Everestu w 1978 roku.

Są to fotografie prywatne, wykonane na własny użytek, pejzażowe, często ukazujące zmienność warunków panujących w górach wysokich - zamiecie, lawiny, burze śnieżne. Fotografie jej autorstwa prezentowane w Muzeum Śląskim doskonale odzwierciedlają wrażliwość, kolory i piękno miejsc, w których się wspinała.

Oprócz zdjęć, które po raz pierwszy zaprezentowała dr Katarzyna Gębarowska podczas Vintage Photo Festival - Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej w 2022 roku w Bydgoszczy, na wystawie będzie można zobaczyć także pamiątki i rzeczy związane z Wandą oraz krótki dokument audiowizualny, który specjalnie dla Muzeum Śląskiego realizuje Eliza Kubarska.

W trakcie spotkania z reżyserką dowiemy się, jak wygląda jej praca nad dokumentalnymi filmami górskimi. Wiele obrazów autorstwa Elizy Kubarskiej zostało docenionych w międzynarodowych konkursach filmowych, a sama autorka jest laureatką prestiżowej nagrody Alliance for Mountain Film Grand Prize 2023 - międzynarodowego wyróżnienie przyznawanego twórcom filmów górskich za wyjątkowy wkład w historię kina górskiego.

Wernisaż wystawy odbędzie się 15 listopada (środa) o godz. 18:00.

4 zdjęć

Wyprawy Wandy Rutkiewicz

4 zdjęć

Nie tylko wystawa, w Muzeum Śląskim czekają również spotkania

Dzięki zaproszonym gościom oraz partnerom wystawy ekspozycja została dopełniona ciekawymi spotkaniami, wykładami, a także pokazami teatralnymi i filmowymi. Planowane jest m.in. spotkanie z Bartkiem Bargielem, który jako fotograf, filmowiec, operator drona towarzyszył swojemu bratu Andrzejowi Bargielowi podczas pierwszego w historii zjazdu na nartach z ośmiotysięcznika.

Tatrzański Park Narodowy w ramach działań partnerskich przygotuje ofertę dla dzieci na czas ferii zimowych. Edukatorzy poprowadzą zajęcia, podczas których najmłodsi dowiedzą się, jak przygotować się do wycieczki górskiej, jak chronić Tatry i dbać o niezwykłą przyrodę tatrzańską.

Na spotkaniu z Janek Krzysztofem - naczelnikiem TOPR - dowiemy się, jak oceniać ryzyko wyjścia w góry, a Janusz Borowiec - twórca gdańskiej marki Majesty - opowie o ekoodpowiedzialności i ekomanifeście przyświecającym marce, która jest liderem w produkcji nart freeridowych oraz organizatorem konkursu Skis Re//Defined. Celem konkursu jest promowanie idei upcyklingu, czyli nadawania drugiego życia zużytym nartom, aby produkt nie był cenniejszy od wykorzystanych do jego produkcji surowców. Uczestnicy konkursu, prezentując swoje pomysły z zakresu wzornictwa użytkowego, przyczyniają się do zmniejszenia zużycia surowców naturalnych oraz maksymalnego ograniczenia odpadów.

Podczas wystawy „Spojrzenie z góry. Archiwum Wady Rutkiewicz” obok kas w Muzeum Śląskim zostanie także zaprezentowanych dziesięć obiektów pokonkursowych, które zdobyły nagrody i wyróżnienia w dotychczasowych dwóch edycjach Skis Re//Defined.

Pajak, rodzinna firma z Bielska-Białej, która otrzymała w tym roku nagrodę główną w kategorii produkt w konkursie Śląska Rzecz za śpiwór Radical 16H (śpiwór zostanie przekazany do kolekcji Muzeum Śląskiego), przygotuje dla zwiedzających limitowane koszulki z unikatowym zdjęciem z wystawy (koszulki będą dostępne w sklepiku muzealnym). W trakcie trzech spotkań z Wojtkiem Kłapcią, specjalistą w dziedzinie wzornictwa przemysłowego i wykorzystania puchu w Pajaku, będziemy rozmawiać o nowych trendach i technologiach we wzornictwie przemysłowym w branży outdoor oraz o tym, jak te działania i aktywności wpływają na środowisko naturalne. Uczestnicy spotkań będą mogli spróbować swych sił w zawodach pakowania śpiwora na czas, a na tych, którzy zdobędą najlepszy wynik, czekać będą nagrody rzeczowe od naszego partnera.

W Muzeum Śląskim odbędą się również gościnne pokazy monodramu „Wanda” Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, w reżyserii Marii Sadowskiej i Joanny Grabowieckiej. Spektakl, który swą premierę miał w 2017 roku, a grany jest do dziś, został stworzony z zamysłem adaptacji i możliwości odgrywania na deskach różnych teatrów i w miejscach wydarzeń. Do tej pory udało się zaprezentować monodram z rewelacyjną rolą Anity Janci-Prokopowicz, która wciela się w postać Wandy Rutkiewicz, tylko w schronisku PTTK Pasterka, w sercu Parku Narodowego Gór Stołowych, oraz w Teatrze Witkacego w Zakopanem. Nie zabraknie także oprowadzań kuratorskich.

• Kuratorki: dr Katarzyna Gębarowska, Beata Lisicka.
• Współpraca: Eliza Kubarska.

Wydarzenia towarzyszące wystawie w Muzeum Śląskim

• 15.11.2023 - 31.03.2024 - Majesty Skis Re//Defined: prezentacja pokonkursowych obiektów. Przestrzeń Muzeum Śląskiego.
• 16.11.2023 - dr Katarzyna Gębarowska: Oprowadzanie kuratorskie. Godz. 17:30.
• 21.11.2023 - Bartek Bargiel - O fotografii i realizacjach wideo na wyprawach wysokogórskich. Poziom -3, Sala A, godz. 18:30. Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 24.11.2023 - Beata Lisicka - Oprowadzanie kuratorskie. Godz. 17:30.
• 13.12.2023 - Teatr w muzeum: Monodram „Wanda” Teatru Polskiego w Bielsku Białej - reż. Maria Sadowska, Joanna Grabowiecka. Poziom -4, Audytorium, godz. 19:00.
• 14.12.2023 - Teatr w muzeum: Monodram „Wanda” Teatru Polskiego w Bielsku Białej - reż. Maria Sadowska, Joanna Grabowiecka. Poziom -4, Audytorium, godz. 19:00.
• 29.01 - 11.02.2024 - Ferie z Tatrzańskim Parkiem Narodowym (oferta dla dzieci).
• 16.01.2024 - Wojciech Kłapcia, Pajak: Nowe technologie w branży outdoor. Poziom -4, Audytorium, godz. 18:30.  Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 23.01.2024 - Wojciech Kłapcia, Pajak: Współczesne wzornictwo przemysłowe w branży outdoor. Poziom -4, Audytorium, godz. 18:30. Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 30.01.2024 - Wojciech Kłapcia, Pajak: Wpływ produkcji i działalności outdoor na środowisko. Poziom -4, Audytorium, godz. 18:30. / Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 20.02.2024 - Janusz Borowiec, Majesty: O eko odpowiedzialności w produkcji sprzętu do turystyki górskiej. Case study konkursu Skis Re//Defined. Poziom -4, Audytorium, godz. 18:30. Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 27.02.2024 - Jan Krzysztof, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe: Ocena ryzyka w górach - zacznijmy od Tatr.  Poziom -4, Audytorium, godz. 18:30. Spotkanie tłumaczone na PJM.
• 5.03.2024 - Eliza Kubarska: O pracy nad górskimi filmami dokumentalnymi. Poziom -3, Sala C, godz. 18:30.
• 22.03.2024 - dr Katarzyna Gębarowska: O fotografii pejzażowej kobiet. Poziom -3, Sala C, godz. 18:30.