Wielkanoc 2025 - najważniejsze daty, obrzędy i tradycje

Wielkanoc przypada w roku 2025 w niedzielę, 20 kwietnia

Wielki Tydzień i Wielkanoc 2025

W tym roku Niedziela Wielkanocna wypada 20 kwietnia. To jedna z najpóźniejszych możliwych dat Wielkanocy. Wszystko zależy od faz księżyca. Datę Wielkanocy wyznacza się tak, by była to pierwsza niedziela po pierwszej wiosennej pełni księżyca. To właśnie dlatego katolicy w różnych latach świętują ten najważniejszy dzień w różnych datach.

Wielkanoc to dzień upamiętniający Zmartwychwstanie Chrystusa – kluczowe wydarzenie dla wyznawców chrześcijaństwa. Tego dnia Jezus po trzech dniach od swojej śmierci na krzyżu, powstał z martwych i opuścił swój grób. To fundamentalna prawda, na której zbudowana jest cała chrześcijańska teologia.

Zanim jednak katolicy rozpoczną świętowanie Wielkanocy, przygotowują się do niej prze inne ważne dni.

Wielki Post i Święta Wielkanocne 2025 – ważne daty:

• 5 marca 2025 – Środa Popielcowa,
• 13 kwietnia 2025 – Niedziela Palmowa
• 17 kwietnia 2025 – Wielki Czwartek
• 18 kwietnia 2025 – Wielki Piątek
• 19 kwietnia 2025 – Wielka Sobota
• 20 kwietnia 2025 – Niedziela Wielkanocna
• 21 kwietnia 2025 – Poniedziałek Wielkanocny
• 13-20 kwietnia 2025 – Wielki Tydzień
• 17-20 kwietnia – Triduum Paschalne
• 20-27 kwietnia – Oktawa Wielkanocy

Środa Popielcowa

W 2025 Środa Popielcowa wypadła 5 marca. Datę tego dnia wylicza się w ten sposób, że przypada on na 46 dni przed Wielkanocą. Dlaczego? Środa Popielcowa to początek Wielkiego Postu. Ten trwa 40 dni, ale nie kończy się w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego, ale kilka dni wcześniej – w Wielki Czwartek. Z okresu Wielkiego Postu wyłącza się także niedziele. Każda niedziela jest pamiątką zmartwychwstania Chrystusa, więc tego dnia chrześcijanie nie poszczą.

Środa Popielcowa to jeden z dwóch dni w roku, kiedy w Kościele Katolickim obowiązuje post ścisły – wierzący powinni powstrzymać się od spożywania mięsa i w ciągu dnia zjeść tylko jeden posiłek do syta. W Wielkim Poście nie trzeba podejmować aż tak bardzo ascetycznych postaw, ale wielu wierzących w tym czasie realizuje różnego rodzaju postanowienia wielkopostne. Może to być umartwienie, abstynencja, praktyka religijna lub spełnianie uczynków miłosierdzia.

W Środę Popielcową katolicy posypują głowę popiołem na znak pokuty i upokorzenia wobec świętości Boga. Ten symboliczny gest ma im przypominać o konieczności nawrócenia.

Niedziela Palmowa – początek Wielkiego Tygodnia

W 2025 roku Wielki Tydzień rozpocznie się 13 kwietnia. Tego dnia przypada Niedziela Palmowa. To Niedziela Męki Pańskiej. Wspomina się wówczas triumfalny wjazd Jezusa Chrystusa do Jerozolimy. Na pamiątkę tamtego wydarzenia święci się symboliczne palmy. Od tego dnia katolicy każdy następny dzień tygodnia będą nazywać „Wielkim”, co świadczy o znaczeniu tego czasu w roku liturgicznym – to najważniejszy dla chrześcijan tydzień, który bezpośrednio przygotowuje ich do odnowienia przymierza z Bogiem w Noc Paschalną.

Wielki Czwartek – pierwszy dzień Triduum Paschalnego  

Wielki Czwartek w roku 2025 przypadnie 17 kwietnia. Tego dnia m.in. w katowickiej archikatedrze zostanie odprawiona Msza Krzyżma. To Eucharystia, w czasie której święci się oleje, którymi namaszcza się wiernych w czasie chrztu, bierzmowania, sakramentu chorych oraz diakonów w czasie święceń kapłańskich.  

Wieczorem, w czwartek 17 kwietnia, rozpocznie się Triduum Paschalne – 3 dni upamiętniające najważniejsze momenty w historii zbawienia – od ustanowienia Eucharystii i kapłaństwa podczas Ostatniej Wieczerzy, aż po Zmartwychwstanie Chrystusa. Liczenie dnia od zachodu słońca wywodzi się z tradycji żydowskiej, w której nowy dzień zaczynał się wraz z zapadnięciem zmroku. Od tej samej tradycji wywodzi się także uroczyste obchodzenie wieczoru poprzedzającego Boże Narodzenie, czyli Wigilii Bożego Narodzenia. Stąd Triduum Paschalne, mimo że trwa od czwartku do niedzieli, liczy 3 dni, a nie 4 – czwartkowy wieczór zalicza się już do piątku.

Wielki Piątek – dzień upamiętniający śmierć Chrystusa na Krzyżu

Przypadający w 2025 roku 18 marca Wielki Piątek to dzień, w którym katolicy wspominają śmierć Zbawiciela. Niewinna ofiara jest odkupieniem win wszystkich grzeszników, dlatego śmierć Jezusa Chrystusa jest dla wszystkich wierzących otwarciem drogi do życia wiecznego. Dlatego katolicy z wielką wdzięcznością adorują krzyż – bramę Nieba. Tego dnia odprawia się Liturgię Wielkiego Piątku, w czasie której wierni całują krucyfiks, a kapłani kładą się krzyżem przed pozbawionym obrusów i ozdób ołtarzem.

Wielki Piątek, to drugi po Środzie Popielcowej dzień w roku, kiedy zdrowi wierzący między 18 a 60 rokiem życia zobowiązani są do zachowania postu ścisłego.

Wielka Sobota

Wielka Sobota w 2025 roku przypada 19 kwietnia. To dzień, kiedy adoruje się Chrystusa złożonego do grobu. W wielu świątyniach buduje się specjalną dekorację – Boży Grób, gdzie umieszcza się symbolicznie Najświętszy Sakrament.

W Wielką Sobotę chrześcijanie przygotowują się także bezpośrednio do Nocy Paschalnej, która rozpocznie się po zapadnięciu zmroku oraz do świętowania Niedzieli Wielkanocnej. Jednym z takich przygotowań jest poświęcenie pokarmów, które spożywa się w czasie uroczystego wielkanocnego śniadania – to tzw. święconka.

W Wielką Sobotę w kościołach nie ma żadnych celebracji liturgicznych, nie odprawia się Mszy świętej, zachowuje się ciszę i skupienie.

Noc Paschalna

Noc Paschalna zaczyna się wraz z zapadnięciem zmroku w sobotni wieczór. To najważniejsza noc w roku, bo tej nocy wspomina się zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obrzędy Liturgii Wigilii Paschalnej prowadzą przez historię zbawienia (zawartą w czytaniach biblijnych) do odnowienia przymierza z Bogiem (w odnowieniu przyrzeczeń chrzcielnych). To najradośniejsze święto chrześcijaństwa. Wokół kościołów przechodzą procesje, na wieżach kościelnych po kilku dniach przerwy ponownie rozbrzmiewają dzwony. Kończy się czas postu i umartwień, a rozpoczyna 50-dniowy okres wielkanocny.

Niedziela Wielkanocna

Niedziela Wielkanocna to przedłużenie radości ze Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Uroczystość Zmartwychwstania Pańskiego świętuje się aż przez 8 kolejnych dni (oktawa). Każdy z nich w kalendarzu liturgicznym ma rangę uroczystości. W Niedzielę Wielkanocną o świcie odprawia się w niektórych kościołach tzw. Msze rezurekcyjne (od łas. resurrectio – zmartwychwstanie). Katolicy o poranku świętują zmartwychwstanie Chrystusa jedząc tradycyjne śniadanie wielkanocne.

Poniedziałek Wielkanocny

Drugi dzień oktawy wielkanocnej 2025 to Poniedziałek Wielkanocny, czyli tradycyjny śmigus-dyngus. Tego dnia uczestnictwo we Mszy świętej nie jest dla katolików obowiązkowe, jednak wierni tłumnie gromadzą się w kościołach. W Polsce Poniedziałek Wielkanocny jest dniem ustawowo wolnym od pracy.